एन्थ्रोपिक र लेखकहरूबीच प्रतिलिपी विवादमा ऐतिहासिक सम्झौता, ठूलो आर्थिक जोखिम टरेको संकेत

एआई स्टार्टअप एन्थ्रोपिक र प्रसिद्ध लेखकहरूबीच लामो समयदेखि चलेको प्रतिलिपी विवादमा सम्झौता भएको छ। यो मुद्दा अहिलेसम्मका ठूला एआई प्रतिलिपी मुद्दाहरूमा गनिन्थ्यो र कम्पनीका लागि आर्थिक हिसाबले अत्यन्त खतरनाक प्रमाणित हुन सक्ने अवस्था थियो।

सन् २०२४ मा लेखक एन्ड्रिया बार्ट्ज, चार्ल्स ग्रेबेर र किर्क वालेस जोन्सनले एन्थ्रोपिकविरुद्ध मुद्दा दायर गरेका थिए। आरोप थियो कि कम्पनीले उनीहरूको पुस्तकहरू अनाधिकृत रूपमा डाउनलोड गरी आफ्नो एआई मोडेल प्रशिक्षणका लागि प्रयोग गरेका थिए।

जुन २०२४ मा क्यालिफोर्निया जिल्ला अदालतका जज विलियम एल्सपले आफ्नो फैसलामा भनेका थिए कि पुस्तकहरूको प्रयोग न्यायसंगत प्रयोगको श्रेणीमा पर्छ र त्यस हिसाबले कानुनी छ। तर अदालतले यो पनि स्वीकार्यो कि एन्थ्रोपिकले किताबहरू लिबजेन जस्ता छायाँ पुस्तकालयबाट डाउनलोड गरेको थियो, जुन पाइरेसीको रूपमा गनिन्छ। यही आधारमा लेखकहरूलाई समूह-कार्यवाही मुद्दा दायर गर्ने अनुमति दिइयो र सुनुवाइ डिसेम्बरमा सुरु हुन लागेको थियो।

अमेरिकी प्रतिलिपी अधिकार कानुनअनुसार हरेक अवैध कामका लागि प्रति उल्लङ्घन ७५० डलरको जरिवाना तोकिन्छ। अनुमान गरिंदै थियो कि एन्थ्रोपिकसँग करिब ७० लाख पुस्तकहरू थिए। यसरी हेरिँदा कम्पनीमाथि एक ट्रिलियन डलरसम्म जरिवाना लाग्न सक्ने सम्भावना थियो। यही कारणले कम्पनीले सम्झौताको बाटो रोजेको बुझिन्छ।

मंगलवार दर्ता गरिएको कानूनी कागजात अनुसार, यो सम्झौताको औपचारिक घोषणा ३ सेप्टेम्बरमा गरिनेछ। कम्पनीले अहिलेसम्म यसबारे टिप्पणी गरेको छैन। 

एन्थ्रोपिकलाई यस केसबाट केही राहत मिले अन्य प्रतिलिपी मामिलाबाट अझै घेरिएको छ । यस मध्ये एक हो, यूनिभर्सल म्युजिक ग्रुप र अन्य रेकर्ड लेबलहरूको मुद्दा, जसमा आरोप छ, कम्पनीले तिनीहरूको गीतका बोलमा एआई प्रशिक्षण गरेको थियो। हालै यसमा नयाँ आरोप थपिएका छन्, जसमा एन्थ्रोपिकले केही गीतहरू बिटटरेन्टबाट अवैध रूपमा डाउनलोड गरेको पनि दाबी गरिएको छ।

यद्यपि सम्झौताहरू कानुनी पूर्वानुमान बन्न नहुन सक्छन्अ । मेरिका लगायतका देशहरूमा दर्जनौं ठूला एआई प्रतिलिपी मुद्दाहरू अदालतहरूमा लम्बिएका छन् । यो सम्झौताले एआई कम्पनीहरूका लागि प्रतिलिपी अधिकार सम्बन्धी मुद्दाहरू भविष्यमा अझ जटिल र चुनौतीपूर्ण बन्ने संकेत गरेको छ ।