आईसीटी समाचार
आजकाल मानिसहरू दैनिक जीवनमा धेरै प्रकारका एआई टूल्स प्रयोग गर्छन्, जस्तै च्याटजीपीटी, माइक्रोसफ्ट कोपाइलट वा स्मार्टवाचबाट आफ्नो फिटनेस ट्र्याक । यी प्रविधिहरूले जहाँ एकातिर हाम्रो सुविधा बढाइरहेका छन्, त्यहाँ अर्कोतिर डाटा गोपनीयताको बारेमा गम्भीर चिन्ता पनि उत्पन्न गरिरहेका छन् ।
यी टूल्समा तपाईंले जे टाइप गर्नुहुन्छ, हरेक प्रश्न, उत्तर वा कमाण्ड – त्यो रेकर्ड हुन्छ, स्टोर हुन्छ र एनालिसिसका लागि प्रयोग गरिन्छ । यद्यपि ओपनएआईजस्ता प्लेटफर्महरूले प्रयोगकर्तालाई आफ्नो डाटा ट्रेनिङमा प्रयोग नगर्न दिन विकल्प दिन्छन्, तर पनि केही व्यक्तिगत जानकारी सङ्कलन हुन्छ । अनुमानित डाटा पनि पूर्ण रूपमा सुरक्षित छैन, किनकि केही अवस्थामा त्यसलाई पुनः कोही व्यक्तिसँग जोडीने सम्भावना हुन्छ ।
यी प्लेटफर्महरूले प्रयोगकर्ताका हरेक गतिविधि – पोस्ट, भिडियो, लाइक, सेयर, कमेन्ट, समय बिताउने तरिका, रेकर्ड गरेर भविष्यवाणी गर्ने मोडेल बनाउँछन् ।
स्मार्ट डिभाइसेज जस्तै स्मार्टवाच, स्मार्ट स्पीकरहरूले पनि बायोमेट्रिक सेन्सर, भ्वाइस रिकग्निसन, र लोकेशन ट्र्याकिङमार्फत निरन्तर डाटा सङ्कलन गर्छन् ।
स्मार्टवाच र फिटनेस ट्र्याकरहरूको डाटा पनि तेस्रो पक्षसम्म पुग्न सक्छ । धेरै विशेषज्ञहरू विश्वास गर्छन् कि क्लाउडमा भ्वाइस रेकर्डिङ स्टोर गरिनु पनि डाटा सङ्कलनको एउटा माध्यम हो, जसले गोपनीयता कानुनहरूलाई प्रभावित गर्न सक्छ ।
डेटा गोपनीयतामाथि प्रभाव
धेरैले थाहा पाउँदैनन् कि कुन–कुन डाटा सङ्कलन भइरहेको छ, त्यसको के उपयोग गरिन्छ र कसले त्यसमा पहुँच पाउँछन् ।
कम्पनीहरूको जटिल टम्र्स अफ सर्भिस नीतिमा प्राविधिक भाषा प्रयोग हुने भएकाले साधारण प्रयोगकर्ताले बुझ्न गाह्रो हुन्छ । एउटा अध्ययनले देखाएको छ कि मानिसहरू औसतमा मात्र ७३ सेकेण्डमा टम्र्स पढ्छन्, जबकि त्यसलाई ठीकसँग पढ्न ३० मिनेट लाग्छ ।
साइबर आक्रमणको खतराः डाटा स्टोर गर्ने कम्पनी र एआई टूल्स ह्याकिङ, डाटा लीक र राज्य–प्रायोजित साइबर आक्रमणका लागि असुरक्षित हुन सक्छन् ।
डाटा सुरक्षित राख्ने उपाय
च्याटबोट वा एआई टूल्समा आफ्नो नाम, जन्म मिति, आधार नम्बर, ठेगाना वा कार्यालयको गोपनीय जानकारी कहिल्यै नहाल्नुहोस् ।
स्लीप मोडमा रहेका उपकरणहरू पनि एक्टिभ हुन्छन् र सधैं तपाईंका कमाण्डको पर्खाइमा बस्छन् । गोपनीय कुराकानीका बेला स्मार्ट डिभाइसलाई बन्द गर्नुहोस् वा प्लगबाट अनप्लग गर्नुहोस् ।
जुन एप्लिकेशन वा डिभाइसहरू तपाईं प्रयोग गर्नुहुन्छ, तिनको गोपनीयता नीतिलाई बुझ्नुहोस्; तपाईंले सायद अघिसम्म थाहा नपाई धेरै कुरामा सहमति दिइसक्नुभएको हुन सक्छ ।
