जब तपाईं इन्टरनेटमा केही हेर्नुहुन्छ, तब तपाईंको ब्राउजर केही जानकारी वेबसाइटको सर्भरमा पठाउँछ। यस जानकारीमा तपाईंको आईपी एड्रेस, ब्राउजरको नाम, यसको भर्जन र तपाईंको डिभाइसका केहि विवरणहरू समावेश हुन्छन्। यी सबै मिलाएर एउटा विशेष प्रकारको फिङ्गरप्रिन्ट बन्छ, जसले तपाईंलाई अनलाइन चिन्ने काम गर्छ। यो तरिका यति चुपचाप काम गर्छ कि प्रायः तपाईंलाई नै थाहा हुँदैन। कुल मिलाएर भन्नुपर्दा ब्राउजरसँग तपाईंको बारेमा जानकारी हुन्छ, जसको लिक हुनुको जोखिम पनि रहन्छ। अब यसलाई सरल भाषामा विस्तार गरेर बुझौँ र यस्तो जानकारी लिक हुनबाट कसरी जोगिने जानौं।
पीसीएमएजीको रिपोर्टले बताउँछ कि कुकीज सानो टेक्स्ट फाइलहरू हुन् जुन तपाईंको कम्प्युटरमा स्टोर हुन्छन्। जब तपाईं कुनै वेबसाइटमा जानुहुन्छ, ती साइटहरूले तपाईंको बारेमा केहि जानकारी, जस्तै तपाईंको ठेगाना वा शपिङ हिस्ट्री, कुकीमा राख्न सक्छन्। अर्कोपटक जब तपाईं सोही साइटमा जानुहुन्छ, त्यो साइट कुकीबाट तपाईंको जानकारी पढ्न सक्छ। तर फिङ्गरप्रिन्टिङमा कुनै फाइल तपाईंको कम्प्युटरमा स्टोर हुँदैन। यो केवल तपाईंको ब्राउजर र ओपरेटिङ सिस्टमको सामान्य जानकारीको प्रयोग गर्छ। त्यसैले यसलाई रोक्न कुकीजको तुलनामा बढी कठिन हुन्छ।
जब तपाईं इन्टरनेटमा कुनै वेबसाइट खोल्नुहुन्छ, तब तपाईंको ब्राउजर धेरै प्रकारका जानकारी पठाउँछ। यसमा तपाईंको आईपी एड्रेस, ब्राउजरको नाम र भर्जन, कम्प्युटरको ओपरेटिङ सिस्टम, स्क्रिनको रिजोल्युसन र यहाँसम्म कि तपाईंको सिस्टममा रहेका फन्ट्सहरूको सूची समेत समावेश हुन्छ। हरेक कम्प्युटरमा फन्ट्सको सूची अलिक फरक हुनसक्छ, किनकि केही प्रोग्रामले नयाँ फन्टहरू जोड्छन्। यी सबै जानकारीहरू मिलेर एउटा फिङ्गरप्रिन्ट तयार गर्दछन्, जसले तपाईंलाई अनलाइन ट्र्याक गर्न मद्दत गर्छ।
तपाईंले आफ्नो ब्राउजर फिङ्गरप्रिन्ट लुकाउन दुई सजिला कदम उठाउन सक्नुहुन्छ। पहिलो, तपाईं भीपीएन प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। यसले तपाईंको आईपी एड्रेस लुकाउँछ र तपाईंको वास्तविक लोकेशन पत्ता लाग्नबाट बचाउँछ। दोस्रो, तपाईं आफ्नो ब्राउजरको प्राइभेट मोड जस्तै इन्कोग्निटो वा इनप्राइभेट प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। यी मोडहरूले केहि जानकारी ट्र्याक हुनबाट रोक्छन्। यद्यपि यी तरिकाहरूले फिङ्गरप्रिन्टिङलाई पूर्ण रूपमा रोकेनन्, तर केही हदसम्म रोकथाम गर्छन् र तपाईंको प्राइभेसी बढाउन मद्दत पुग्छ।